Serbest dişeti grefti (SDG), dişeti oluşturmak veya var olan dişeti miktarını artırmak amacıyla uygulanan bir cerrahidir. Basitçe, "dişeti çekilmesi olan diş bölgelerinde, damaktan alınan dişeti dokusu (greft) ile dişeti kazanmak" olarak ifade edilebilir. Bu operasyon, dişin açığa çıkmış kök yüzeyini kapamak için bir seçenek olsa da, esas amacı, yeterli yapışık dişeti elde etmektir.
Yapışık dişeti, yukarıdaki resimde gördüğünüz gibi, konum olarak, serbest dişeti oluğu ile mukogingival birleşim hattı arasındaki alandır. Alveol kemiği ve diş yüzeyine sıkıca bağlanmıştır. Genişliği kişiden kişiye ve ağız içinde bölgeden bölgeye farklılık gösterir. Klinik olarak önemi, bu genişliğin, serbest dişeti kenarının hareketine izin vermeyecek şekilde yeterli olmasıdır. Eğer yapışık dişeti genişliği yetersiz ise, bu durum ileride dişeti çekilmesi ile sonuçlanır.
Cerrahi işlem, lokal anestezi altında yapılır. Sadece dişeti çekilmesinin olduğu bölge ve greft alınacak bölge uyuşturulur. Uyuşukluğun sağlandığından emin olunduktan sonra ilk olarak alıcı bölge (dişeti miktarının artırılacağı/kök yüzeyinin kapatılacağı bölge) hazırlanır. Bunun için mukogingival birleşim hattı hizasından kesi yapılır; istenilen derinlik kazanıldığında, yara dudakları kemik yüzeyindeki zarsı tabaka olan periosta dikilir.
Ardından ilgili bölgedeki diş köklerinde yüzey düzeltmesi yapılır. Damaktan elde edilecek greftin boyutları belirlenir ve sonrasında damaktan greft alınır. Tüm bu aşamalarda anestezi etkisi var olacağı için hasta herhangi bir şey hissetmeyecektir.
Elde edilen greftin içindeki doku fazlalıkları -varsa- giderilir ve ardından greft, alıcı bölgeye dikilir. Kanama kontrolü de yapıldıktan sonra alıcı bölgenin yüzeyi "pat" dediğimiz hamurumsu kıvamlı, sonradan sertleşecek olan koruyucu ile kapatılır ve hastaya işlem sonrası dikkat edilmesi gerekenler anlatılarak gerekli ilaçlar reçete edilir. Pat ve dikişler genellikle 7-10 gün sonra alınır.
SDG, ayrıca, yine yapışık dişeti genişliğini artırmak amacıyla implant çevresinde de uygulanabilir.